Zasady wystawiania recept papierowych

Od 7 stycznia 2020 roku podstawowy typ recepty to recepta elektroniczna.  

Dokument w formie papierowej można wystawić tylko w przypadku: 

• braku dostępu do systemu teleinformatycznego, 
• recepty transgranicznej, jeżeli państwo realizacji nie realizuje recept transgranicznych w postaci elektronicznej lub recepta transgraniczna przeznaczona jest dla osoby małoletniej, 
• recepty dla osób o nieustalonej tożsamości, 
• recepty wystawianej przez osoby uprawnione, wykonujące zawód w Polsce tymczasowo i okazjonalnie, 
• recepty „pro auctore” i „pro familiae”. 

Recepta papierowa zawierająca leki refundowane musi odpowiadać wzorowi recept. W przypadku leków pełnopłatnych recepta nie musi odpowiadać wzorowi, natomiast musi być czytelna.

Od 1 listopada recepty na wszystkie leki odurzające i psychotropowe mogą być wystawiane tylko w postaci elektronicznej. Dotyczy to leków o kategorii dostępności Rpw oraz II-N, III-P i IV-P.

Wzór recepty papierowej:

Dane podmiotu, w którym wystawiono receptę lub osoby, która wystawiła receptę „pro auctore” lub „pro familiae”. Dziewięć pierwszych cyfr numeru REGON w postaci kodu kreskowego. REGON nie jest wymagany na receptach „pro auctore” i „pro familiae”.   Dane pacjenta oraz posiadane uprawnienia dodatkowe.   Informacje o produkcie leczniczym:   • nazwa (handlowa lub międzynarodowa),  • postać,  • dawka,  • ilość,  • sposób dawkowania,  • odpłatność,  • unikalny numer recepty w postaci kodu kreskowego.   Dane lekarza i własnoręczny podpis. Numer PWZ osoby wystawiającej receptę w postaci kodu kreskowego.

Wyjątki:
Standardowo recepty „pro autore” i „pro familie” nie muszą mieć numeru REGON w postaci kodu kreskowego, wystarczy że na dokumencie znajdzie się numer PWZ i numer recepty wyrażony za pomocą kodu kreskowego.

Przykłady najczęstszych błędów:

• Recepta nieczytelna. 

Farmaceuta nie ma prawa realizować nieczytelnych recept.  

W przypadku jakichkolwiek wątpliwości przez osobę realizującą daną receptę, lek nie powinien być wydany. 

• Recepta niekompletna. 

Braki niezbędnych informacji zdarzają się na każdym etapie recepty papierowej. 

• dane pacjenta – brak danych lub wpisanie ich błędnie (np. zły numer PESEL) może być skorygowane przez farmaceutę na rewersie recepty, nie wyklucza to refundacji, 
• uprawnienia dodatkowe – tylko niektóre uprawniania mogą być uzupełnione przez farmaceutę po okazaniu poprzez przez pacjenta odpowiedniego dokumentu (AZ, IB, IW, PO oraz ZK). W pozostałych przypadkach (np. S, C, DN) recepta będzie realizowana z pominięciem tych uprawnień 
   
• informacje o produkcie leczniczym: 
   
  • brak postaci leku – farmaceuta wydaje postać leku zgodnie ze swoją wiedzą,
  • brak dawki – pacjentowi zostanie wydana najmniejsza zarejestrowana dawka,
  • brak ilości produktu leczniczego – skutkuje wydaniem jednego najmniejszego opakowania określonego w wykazie. W przypadku produktów leczniczych nierefundowanych, jednego najmniejszego dostępnego w obrocie,
  • brak dawkowania/dawkowanie nieprecyzyjne – jeśli lek podlega refundacji wydane zostają maksymalnie dwa najmniejsze opakowania z wykazu leków refundowanych. Jeśli lek nie podlega refundacji będą to dwa najmniejsze opakowania dopuszczone do obrotu na terenie Polski. 
    Podanie samej częstotliwości dla leków gotowych i recepturowych do stosowania zewnętrznego (maści/kremy) oraz dla wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro (paski do glukometrów) uznaje się za w pełni prawidłowe.  
  • brak wpisania odpłatności – jeżeli lek podlega refundacji wydawany jest ze zniżką. W przypadku gdy dany produkt leczniczy występuje w więcej niż jednej odpłatności, zostanie wydany z najwyższą odpłatnością wynikającą z wykazu leków refundowanych.
    Przykład:  
    Na recepcie przepisano lek refundowany bez wpisania odpłatności.  
    Produkt leczniczy występuje w odpłatności R/B. W tym przypadku zostanie wydany na ryczałt.  
    
  • brak daty – recepta nie może zostać zrealizowana, 
  • brak podpisu lekarza – recepta nie może zostać zrealizowana, 
  • brak trzech kodów kreskowych – recepta nie może zostać zrealizowana ze zniżką.

• Recepta zawierająca sprzeczne informacje. 

• nazwa leku jest sprzeczna z dawką, np.  
  Rp.  
  Lerkanidypina 100 mg  
  56 tabl.  
  1×1 

Recepta zawiera dwie sprzeczne informacje, ponieważ lerkanidypina występuje w dawkach 10 mg lub 20 mg. W tym przypadku nie wiadomo czy osoba wystawiająca receptę pomyliła nazwę leku czy dawkę.  

Farmaceuta ma prawo nie realizować recepty.  

• ilość opakowań jest sprzeczna z ilością produktu leczniczego, np.  
  Rp.  
  Tramadol in guttae  
  1 op. 96 ml  

Recepta zawiera dwie sprzeczne informacje, ponieważ 1 opakowanie ≠ 96 ml. Najmniejsze refundowane opakowanie tramadolu w kroplach to 10 ml.  

Farmaceuta nie ma prawa odmówić realizacji recepty, natomiast pacjent otrzyma 1 op. po 10 ml.  

Recepta wypisana w prawidłowy sposób: 

-Tramadol in guttae 1 op a 96 ml 

-Tramadol in guttae 1 op po 96 ml  

-Tramadol in guttae 96 ml  

• Niepoprawny zapis – cyfry rzymskie. 

Ilość produktu leczniczego powinno określać się cyframi arabskimi lub słownie. Zapis za pomocą cyfr rzymskich oznacza błędnie wystawioną receptę. 

Dopuszcza się wpisanie daty za pomocą cyfr rzymskich. 

• Za duża ilość opakowań. 

Recepta papierowa na większość produktów leczniczych może być wystawiona maksymalnie na 120 dni stosowania.

• Niepoprawny wzór. 

Wykorzystanie starego wzoru recept papierowych uniemożliwia realizację recepty na produkty lecznicze refundowane.

• Za dużo pozycji.  

Na recepcie papierowej może znajdować się maksymalnie 5 produktów leczniczych.

• Recepta zawierająca leki o różnych terminach realizacji. 

Jeśli na recepcie znajdują się pozycje o różnych terminach realizacji, przyjmuje się, że recepta może być realizowana do czasu wyznaczonego przez najkrótszy z terminów realizacji dla przepisanych na niej produktów leczniczych.  

Przykład: 

Na recepcie papierowej znajdują się trzy pozycje:  

• doustne leki na nadciśnienie (termin realizacji do 30 dni), 
• lek immunologiczny wytwarzany indywidualnie dla pacjenta (termin realizacji do 120 dni), 
• antybiotyk doustny (termin realizacji do 7 dni). 

W takiej sytuacji cała recepta ważna jest tylko 7 dni.  

• Dane lekarza lub świadczeniodawcy naniesione za pomocą naklejki.  

Od stycznia 2021 r. taka możliwość została wyłączona. Dopuszcza się natomiast naniesienie danych pacjenta za pomocą naklejki.  

Źródła:

• Ustawa z dn. 06.09.2001 r. Prawo farmaceutyczne. Dz.U.2021.974 pełny tekst. 
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 23.12.2020 r. w sprawie recept. Dz.U.2020.2424 pełny tekst.
• Ustawa z dn. 29.07.2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, ze zm. Dz.U.2020.2050 pełny tekst.
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 11.09.2006 r. w sprawie środków odurzających, substancji psychotropowych, prekursorów kategorii I i preparatów zawierających te środki lub substancje. Dz.U.2021.166 pełny tekst.
• Ustawa z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia Dz.U. 2021.666 pełny tekst.