Zasady wystawiania recept papierowych

Od 7 stycznia 2020 roku podstawowy typ recepty to recepta elektroniczna.  

Dokument w formie papierowej można wystawić tylko w przypadku: 

• braku dostępu do systemu teleinformatycznego, 
• recepty transgranicznej, jeżeli państwo realizacji nie realizuje recept transgranicznych w postaci elektronicznej lub recepta transgraniczna przeznaczona jest dla osoby małoletniej, 
• recepty dla osób o nieustalonej tożsamości, 
• recepty wystawianej przez osoby uprawnione, wykonujące zawód w Polsce tymczasowo i okazjonalnie, 
• recepty „pro auctore” i „pro familiae”. 

Recepta papierowa zawierająca leki refundowane musi odpowiadać wzorowi recept. W przypadku leków pełnopłatnych recepta nie musi odpowiadać wzorowi, natomiast musi być czytelna.

Od 1 listopada recepty na wszystkie leki odurzające i psychotropowe mogą być wystawiane tylko w postaci elektronicznej. Dotyczy to leków o kategorii dostępności Rpw oraz II-N, III-P i IV-P.

Wzór recepty papierowej:

Dane podmiotu, w którym wystawiono receptę lub osoby, która wystawiła receptę „pro auctore” lub „pro familiae”. Dziewięć pierwszych cyfr numeru REGON w postaci kodu kreskowego. REGON nie jest wymagany na receptach „pro auctore” i „pro familiae”.   Dane pacjenta oraz posiadane uprawnienia dodatkowe.   Informacje o produkcie leczniczym:   • nazwa (handlowa lub międzynarodowa),  • postać,  • dawka,  • ilość,  • sposób dawkowania,  • odpłatność,  • unikalny numer recepty w postaci kodu kreskowego.   Dane lekarza i własnoręczny podpis. Numer PWZ osoby wystawiającej receptę w postaci kodu kreskowego.

Wyjątki:
Standardowo recepty „pro autore” i „pro familie” nie muszą mieć numeru REGON w postaci kodu kreskowego, wystarczy że na dokumencie znajdzie się numer PWZ i numer recepty wyrażony za pomocą kodu kreskowego.

Przykłady najczęstszych błędów:

1. Recepta nieczytelna. 

Farmaceuta nie ma prawa realizować nieczytelnych recept.  

W przypadku jakichkolwiek wątpliwości przez osobę realizującą daną receptę, lek nie powinien być wydany. 

2. Recepta niekompletna. 

Braki niezbędnych informacji zdarzają się na każdym etapie recepty papierowej. 

• dane pacjenta – brak danych lub wpisanie ich błędnie (np. zły numer PESEL) może być skorygowane przez farmaceutę na rewersie recepty, nie wyklucza to refundacji, 
• uprawnienia dodatkowe – tylko niektóre uprawniania mogą być uzupełnione przez farmaceutę po okazaniu poprzez przez pacjenta odpowiedniego dokumentu (AZ, IB, IW, PO oraz ZK). W pozostałych przypadkach (np. S, C, DN) recepta będzie realizowana z pominięciem tych uprawnień 
   
• informacje o produkcie leczniczym: 
   
  • brak postaci leku – farmaceuta wydaje postać leku zgodnie ze swoją wiedzą,
  • brak dawki – pacjentowi zostanie wydana najmniejsza zarejestrowana dawka,
  • brak ilości produktu leczniczego – skutkuje wydaniem jednego najmniejszego opakowania określonego w wykazie. W przypadku produktów leczniczych nierefundowanych, jednego najmniejszego dostępnego w obrocie,
  • brak dawkowania/dawkowanie nieprecyzyjne – jeśli lek podlega refundacji wydane zostają maksymalnie dwa najmniejsze opakowania z wykazu leków refundowanych. Jeśli lek nie podlega refundacji będą to dwa najmniejsze opakowania dopuszczone do obrotu na terenie Polski. 
    Podanie samej częstotliwości dla leków gotowych i recepturowych do stosowania zewnętrznego (maści/kremy) oraz dla wyrobów medycznych do diagnostyki in vitro (paski do glukometrów) uznaje się za w pełni prawidłowe.  
  • brak wpisania odpłatności – jeżeli lek podlega refundacji wydawany jest ze zniżką. W przypadku gdy dany produkt leczniczy występuje w więcej niż jednej odpłatności, zostanie wydany z najwyższą odpłatnością wynikającą z wykazu leków refundowanych.
    Przykład:  
    Na recepcie przepisano lek refundowany bez wpisania odpłatności.  
    Produkt leczniczy występuje w odpłatności R/B. W tym przypadku zostanie wydany na ryczałt.  
    
  • brak daty – recepta nie może zostać zrealizowana, 
  • brak podpisu lekarza – recepta nie może zostać zrealizowana, 
  • brak trzech kodów kreskowych – recepta nie może zostać zrealizowana ze zniżką.

3. Recepta zawierająca sprzeczne informacje. 

• nazwa leku jest sprzeczna z dawką, np.  
  Rp.  
  Lerkanidypina 100 mg  
  56 tabl.  
  1×1 

Recepta zawiera dwie sprzeczne informacje, ponieważ lerkanidypina występuje w dawkach 10 mg lub 20 mg. W tym przypadku nie wiadomo czy osoba wystawiająca receptę pomyliła nazwę leku czy dawkę.  

Farmaceuta ma prawo nie realizować recepty.  

• ilość opakowań jest sprzeczna z ilością produktu leczniczego, np.  
  Rp.  
  Tramadol in guttae  
  1 op. 96 ml  

Recepta zawiera dwie sprzeczne informacje, ponieważ 1 opakowanie ≠ 96 ml. Najmniejsze refundowane opakowanie tramadolu w kroplach to 10 ml.  

Farmaceuta nie ma prawa odmówić realizacji recepty, natomiast pacjent otrzyma 1 op. po 10 ml.  

Recepta wypisana w prawidłowy sposób: 

-Tramadol in guttae 1 op a 96 ml 

-Tramadol in guttae 1 op po 96 ml  

-Tramadol in guttae 96 ml  

4. Niepoprawny zapis – cyfry rzymskie. 

Ilość produktu leczniczego powinno określać się cyframi arabskimi lub słownie. Zapis za pomocą cyfr rzymskich oznacza błędnie wystawioną receptę. 

Dopuszcza się wpisanie daty za pomocą cyfr rzymskich. 

5. Za duża ilość opakowań. 

Recepta papierowa na większość produktów leczniczych może być wystawiona maksymalnie na 120 dni stosowania.

6. Niepoprawny wzór. 

Wykorzystanie starego wzoru recept papierowych uniemożliwia realizację recepty na produkty lecznicze refundowane.

7. Za dużo pozycji.  

Na recepcie papierowej może znajdować się maksymalnie 5 produktów leczniczych.

8. Recepta zawierająca leki o różnych terminach realizacji. 

Jeśli na recepcie znajdują się pozycje o różnych terminach realizacji, przyjmuje się, że recepta może być realizowana do czasu wyznaczonego przez najkrótszy z terminów realizacji dla przepisanych na niej produktów leczniczych.  

Przykład: 

Na recepcie papierowej znajdują się trzy pozycje:  

• doustne leki na nadciśnienie (termin realizacji do 30 dni), 
• lek immunologiczny wytwarzany indywidualnie dla pacjenta (termin realizacji do 120 dni), 
• antybiotyk doustny (termin realizacji do 7 dni). 

W takiej sytuacji cała recepta ważna jest tylko 7 dni.  

9. Dane lekarza lub świadczeniodawcy naniesione za pomocą naklejki.  

Od stycznia 2021 r. taka możliwość została wyłączona. Dopuszcza się natomiast naniesienie danych pacjenta za pomocą naklejki.  

Źródła:

1. Ustawa z dn. 06.09.2001 r. Prawo farmaceutyczne. Dz.U.2021.974 pełny tekst. 
2. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 23.12.2020 r. w sprawie recept. Dz.U.2020.2424 pełny tekst.
3. Ustawa z dn. 29.07.2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, ze zm. Dz.U.2020.2050 pełny tekst.
4. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 11.09.2006 r. w sprawie środków odurzających, substancji psychotropowych, prekursorów kategorii I i preparatów zawierających te środki lub substancje. Dz.U.2021.166 pełny tekst.
5. Ustawa z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia Dz.U. 2021.666 pełny tekst.