Fizjoterapia to ważna dziedzina medycyny, której celem jest poprawa jakości życia pacjentów poprzez przywracanie i utrzymanie pełnej sprawności ruchowej. Skierowanie na fizjoterapię może być niezbędne dla osób z różnymi dolegliwościami, takimi jak ból kręgosłupa, stawów, czy wymagających rehabilitacji po urazach. W tym wpisie omówimy, jak poprawnie napisać takie skierowanie, aby pacjent mógł możliwie najszybciej rozpocząć leczenie.
- Podstawowe informacje o pacjencie kierowanym na fizjoterapię.
Na początek skierowania należy wpisać podstawowe informacje o pacjencie, takie jak:
- imię i nazwisko,
- numer PESEL,
- adres zamieszkania.
Upewnij się, że te dane są zgodne z dokumentem tożsamości pacjenta, aby uniknąć późniejszych problemów.
- Diagnoza jednostki chorobowej ICD-10.
W kolejnym kroku, opierając się na badaniu lekarskim oraz ewentualnych konsultacjach z innymi specjalistami, należy podać diagnozę pacjenta. Staraj się być precyzyjny używając odpowiednich terminów lekarskich oraz pełnych kodów ICD-10.
- Odpowiedni kod komórek organizacyjnych ICD-9.
Poniżej prezentujemy najczęstsze kody komórek organizacyjnych i ich nazwy, pod którymi mogą być zarejestrowane usługi rehabilitacyjne w podziale na tryb realizacji świadczeń.
Lekarska ambulatoryjna opieka rehabilitacyjna – wystawienie e-skierowania do lekarza rehabilitacji (nie na zabiegi):
1300 Poradnia rehabilitacyjna,
1302 Poradnia rehabilitacji narządu ruchu,
1306 Poradnia rehabilitacji neurologicznej,
1308 Poradnia rehabilitacji kardiologicznej.
Fizjoterapia ambulatoryjna – wystawienie skierowania bezpośrednio na zabiegi:
1310 Dział (pracownia) fizjoterapii.
W przypadku fizjoterapii ambulatoryjnej w rozporządzeniu występują również dodatkowe kody:
1312 Dział (pracownia) fizykoterapii,
1314 Dział (pracownia) kinezyterapii,
1316 Dział (pracownia) hydroterapii,
1318 Dział (pracownia) krioterapii,
1320 Dział (pracownia) masażu leczniczego,
1330 Dział (pracownia) balneoterapii.
Fizjoterapia domowa – wystawienie skierowania bezpośrednio na zabiegi:
2146 Zespół rehabilitacji domowej.
Rehabilitacja w trybie dziennym – wystawienie skierowania do ośrodka/zakładu rehabilitacji dziennej:
2300 Zakład/Ośrodek rehabilitacji leczniczej dziennej,
2308 Zakład/Ośrodek rehabilitacji kardiologicznej dziennej,
2310 Zakład/Ośrodek rehabilitacji pulmonologicznej dziennej,
2312 Zakład/Ośrodek rehabilitacji neurologicznej dziennej.
Rehabilitacja w trybie stacjonarnym – wystawienie skierowania do szpitala:
4300 Oddział rehabilitacyjny,
4302 Oddział rehabilitacji narządu ruchu,
4304 Oddział paraplegii i tetraplegii,
4306 Oddział rehabilitacji neurologicznej,
4308 Oddział rehabilitacji kardiologicznej,
4310 Oddział rehabilitacji pulmonologicznej,
7400 Zakład rehabilitacji leczniczej.
- Przeciwwskazania
Istotnym elementem kierowania na fizjoterapię jest poznanie przeciwwskazań bezwzględnych oraz w razie potrzeby konsultacja względnych przeciwwskazań. Do tych pierwszych należą:
- zakaźne choroby skóry: rany, wrzody, grzybice czy inne infekcje skóry mogą się pogorszyć pod wpływem niektórych form terapii fizycznej,
- zakaźne choroby układu oddechowego: pacjenci z aktywnymi chorobami zakaźnymi, takimi jak gruźlica, mogą stanowić ryzyko dla innych pacjentów i personelu,
- niewyrównane choroby sercowo-naczyniowe: fizjoterapia może stwarzać dodatkowe obciążenie dla serca i układu krążenia, dlatego pacjenci z poważnymi chorobami sercowo-naczyniowymi powinni być pod stałym nadzorem medycznym,
- niedawne złamania lub operacje: jeśli obszar, który ma być poddany terapii, został niedawno złamany lub poddany operacji, może być konieczne oczekiwanie na pełne wyzdrowienie,
- ostra tromboza żylna: terapia fizyczna może potencjalnie spowodować przeniesienie zakrzepów krwi, co może prowadzić do poważnych komplikacji, takich jak zakrzepica żył głębokich,
- rozległe oparzenia: niektóre formy terapii fizycznej mogą pogorszyć stan oparzeń,
- nowotwory: w przypadku niektórych typów nowotworów, terapia fizyczna może potencjalnie przyspieszyć rozprzestrzenianie się komórek nowotworowych,
- ciężka osteoporoza: osoby z zaawansowaną osteoporozą mogą być narażone na ryzyko złamań podczas terapii fizycznej,
- ciężka niestabilność stawów: osoby z ciężką niestabilnością stawów mogą doświadczyć dodatkowego uszkodzenia lub urazu podczas terapii fizycznej.
Pamiętaj, że jest to ogólna lista i nie wszystkie przeciwwskazania mogą dotyczyć każdego rodzaju terapii fizycznej. Decyzja o tym, czy dana terapia jest odpowiednia, powinna być zawsze podejmowana na podstawie indywidualnej oceny pacjenta.
Pozostałe przeciwwskazania względne, przy których zalecamy konsultację fizjoterapeuty, w odróżnieniu od kierowania na konkretne zabiegi:
- zakrzepica: fizjoterapia może być przeciwwskazana u osób z zakrzepicą żył głębokich lub innymi stanami prowadzącymi do tworzenia zakrzepów krwi,
- zaostrzenie choroby przewlekłej: w czasie aktywnego zaostrzenia przewlekłej choroby, takiej jak choroba nerek, wątroby, serca czy choroby autoimmunologiczne, fizjoterapia może nie być zalecana,
- stan po niedawnym zawale serca: pacjenci, którzy niedawno przebyli zawał serca, mogą nie być odpowiednimi kandydatami do niektórych form fizjoterapii,
- stan po niedawnej operacji: w przypadku niektórych operacji, fizjoterapia może być odroczona, aby dać ciału czas na odpowiednie zagojenie się,
- ostre infekcje lub gorączka: osoby z ostrym stanem zapalnym, infekcją lub gorączką powinny unikać fizjoterapii,
- choroby zakaźne: pacjenci z chorobami zakaźnymi mogą stanowić zagrożenie dla innych pacjentów i personelu, dlatego mogą nie być odpowiednimi kandydatami do terapii w placówkach rehabilitacyjnych,
- ciąża: niektóre formy fizjoterapii mogą nie być bezpieczne dla kobiet w ciąży, chociaż wiele technik jest bezpiecznych i korzystnych dla przyszłych matek,
- złamania i ostre urazy: bezpośrednio po złamaniu kości lub poważnym urazie, niektóre formy terapii mogą nie być zalecane,
- niedokrwistość: w przypadku ciężkiej niedokrwistości, niektóre formy fizjoterapii mogą być zbyt obciążające dla organizmu,
- psychotyczne zaburzenia umysłowe: w przypadku osób z ciężkimi zaburzeniami umysłowymi, takimi jak schizofrenia, niektóre formy fizjoterapii mogą nie być zalecane.
Fizjoterapia sama w sobie jest bezpieczna i nie należy się obawiać kierowania na nią. Przypominamy, że powyższe podpunkty stanowią jedynie kierunkowskaz, a praktyka nakazuje odpowiednie postępowanie.
- Cel terapii.
Wskazanie celu terapii jest kluczowe, aby fizjoterapeuta mógł dobrze zrozumieć potrzeby pacjenta. Wyjaśnij, co jest zamierzonym rezultatem terapii, np. redukcja bólu, poprawa mobilności czy przywrócenie pełnej funkcji stawów.
- Zalecenia lekarskie.
W przypadku, gdy lekarz ma konkretne zalecenia dotyczące terapii, warto je uwzględnić w skierowaniu. Mogą to być np. konkretne ćwiczenia, metody terapeutyczne czy ograniczenia w czasie trwania kuracji.
- Okres ważności skierowania.
Skierowanie na fizjoterapię powinno zawierać informację o okresie ważności, czyli czasie, w którym pacjent musi rozpocząć leczenie.
- Podpis i pieczątka.
Na końcu skierowania powinien się znaleźć podpis i pieczątka lekarza wystawiającego dokument. Upewnij się, że są czytelne, aby uniknąć ewentualnych nieporozumień.
- E-skierowanie.
Aby wygenerować e-skierowanie na rehabilitację, powinniśmy używać dostępnego szablonu ogólnego w systemach medycznych lub dedykowanego dla takich świadczeń. Jeżeli system nie działa lub nie masz aktualnie dostępu do sieci, skierowanie można wydać w tradycyjnej formie papierowej.
Informacje, które powinny być zawarte w e-skierowaniu na rehabilitację, są identyczne jak w papierowej formie skierowania. Jeśli w systemie brakuje pól dla konkretnych podpunktów, to należy je wprowadzić w polach edytowalnych lub w komentarzu.
Obecna definicja skierowania i jego zakres danych są określone w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 6 kwietnia 2020 r. dotyczącym typów, zakresów i wzorów dokumentacji medycznej oraz metod jej przetwarzania (Dz. U. 2020 poz. 666 i późniejsze zmiany).
System P1 do wystawiania e-skierowań wymaga wskazania komórki organizacyjnej dla pacjenta, lecz nie blokuje zapisu pacjenta do innej jednostki niż wskazana. Zalecenie Narodowego Funduszu Zdrowia mówi, że usługodawca nie powinien odmawiać świadczenia na podstawie różnicy w kodzie lub nazwie komórki na skierowaniu. Kluczowe dla przyjęcia skierowania są jasno określony cel skierowania i warunki realizacji świadczenia.
Podsumowanie.
Poprawnie napisane skierowanie na fizjoterapię to klucz do szybkiego i efektywnego rozpoczęcia terapii. Pamiętaj o uwzględnieniu wszystkich niezbędnych informacji, takich jak dane osobowe pacjenta, diagnoza, cel terapii oraz zalecenia lekarskie. Dbaj również o czytelność dokumentu. Nie zapomnij o pieczątce i podpisie.
Ważna uwaga!
Pamiętaj, że każdy pacjent jest inny i może mieć różne potrzeby, dlatego warto dopasować treść skierowania do indywidualnych potrzeb pacjenta. Jeśli ma trudności z poruszaniem się, warto zwrócić na to uwagę, aby fizjoterapeuta mógł odpowiednio dostosować terapię.