Gruźlica

27-letni pacjent zgłosił się do POZ z powodu nawracających infekcji. W ciągu ostatnich 6 miesięcy nawrotowe zakażenia górnych dróg oddechowych o podobnym przebiegu: gorączka do 38 °C, kaszel głównie suchy, ból gardła. W wykonywanych testach na COVID-19 oraz COMBO – wyniki negatywne. W badaniu fizykalnym podczas ostatniej infekcji stwierdzono drobne trzeszczenia i furczenia nad górnymi polami płucnymi. Wdrożono empiryczną antybiotykoterapię i zlecono badania laboratoryjne oraz RTG klatki piersiowej. Pacjent nie wykonał ich, dobrze zareagował na leczenie klarytromycyną w dawce 500mg 2x dziennie.

W dniu zgłoszenia pacjent podawał silny ból gardła, suchy kaszel, który utrzymuje się już od kilku miesięcy, okresowe uczucie ciężkości w oddychaniu. Fizykalnie: SpO2 97-98%, osłuchowo pojedyncze furczenia nad górnymi polami płucnymi, gardło zaczerwienione, a migdałki bez nalotów. Ponadto w wywiadzie alkohol 1-2 piwa dziennie od dawna, nikotynizm 1,5 paczki na dobę od 10 lat oraz epizod zażywania narkotyków 3 lata wcześniej (obecnie neguje ich zażywanie). Mężczyzna był konsultowany 2 dni wcześniej w ramach NiŚOL, gdzie włączono empiryczną antybiotykoterapię – pacjent zgłosił się celem konsultacji czy aby na pewno wymagane jest powyższe leczenie. Na podstawie badania fizykalnego zalecono odstawienie antybiotykoterapii oraz wykonanie zaleconych wcześniej badań.

W badaniach laboratoryjnych: CRP 150 oraz leukocytoza około 9 tysięcy z przewagą neutrofilii, limfopenia. W RTG klatki piersiowej w opisie stwierdzono „obecność zmian w polach środkowych i górnych o charakterze zwapnień, obraz przemawia za obecnością aktywnych zmian swoistych, zalecana pilna diagnostyka pulmonologiczna”. W związku z podejrzeniem gruźlicy prosówkowej oraz obrazem RTG klatki piersiowej wystawiono skierowanie na Oddział Chorób Płuc w trybie pilnym, pacjent zdeklarował się, że pojedzie tam własnym transportem. Poinformowano o ograniczeniu kontaktowania się z innymi osobami celem minimalizacji transmisji, zwłaszcza z niemowlętami i osobami starszymi.

Zapamiętaj!

1. Najczęstszym objawem gruźlicy jest przewlekły kaszel, początkowo suchy, a w badaniu przedmiotowym zwykle nie stwierdza się nieprawidłowości, z wyjątkiem chorych z zaawansowanymi zmianami, u których występują przede wszystkim objawy typowe dla nacieku w płucach lub jamy.
2. Zgodnie z Art. 40 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi gruźlica płuc podlega obowiązkowemu leczeniu w warunkach szpitalnych – pacjent musi być skierowany na Oddział Chorób Płuc i Gruźlicy. Pamiętaj o wypełnieniu ZLK-1.
3. Szczepionka BCG chroni małe dzieci przed ciężkimi postaciami gruźlicy (prosówka gruźlicza i gruźlicze zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, oraz w znacznie mniejszym stopniu gruźlica płucna). W Polsce nie stosuje się już dawek przypominających – wykazano, że nie wywierają istotnego wpływu na zapadalność na gruźlicę.