Teleporady w podstawowej opiece zdrowotnej

Pozytywne aspekty teleporady w POZ i wskazówki, jak rozpocząć korzystanie z tego rozwiązania.

Pandemia COVID-19 wywróciła naszą opiekę zdrowotną do góry nogami. Wprowadzono wiele zmian, a pewne z nich zostały z nami na dłużej. Otrzymaliśmy nową formę porady lekarskiej – teleporadę. Niestety początkowo nie została sprecyzowana jej forma oraz to, w jakich sytuacjach może być wykorzystywana, a kiedy nie powinna być jedynym sposobem kontaktu z pacjentem. Utrzymujące się zagrożenie epidemiczne spowodowało konieczność uregulowania zasad przeprowadzania teleporad poprzez stosowne rozporządzenie Ministra Zdrowia, a one same zakorzeniły się w codzienności pracy lekarzy.

Czym jest teleporada?

Według wspomnianego rozporządzenia to „świadczenie zdrowotne udzielane na odległość przy użyciu systemów teleinformatycznych lub systemów łączności”. Nie musi to być zatem wyłącznie rozmowa telefoniczna, może nią być także wideorozmowa bądź czat. Teleporada umożliwia także monitorowanie pacjenta na odległość, co może być szczególnie istotne w przypadku osób z chorobami przewlekłymi, np. cukrzycą czy nadciśnieniem tętniczym. Konsultacje zdalne są świadczeniem gwarantowanym.

Rozpoczęcie teleporady.

Lekarz zobowiązany jest do podjęcia co najmniej trzech prób kontaktu z pacjentem, w odstępie nie krótszym niż 5 minut, w okresie wcześniej z nim ustalonym. W przypadku gdy pacjent nie jest dostępny w umówionym terminie, wizyta zostaje anulowana. W pierwszej kolejności podczas teleporady lekarz powinien potwierdzić tożsamość rozmówcy na podstawie informacji przekazanych przez niego samego. Adnotację o sposobie przeprowadzenia porady oraz o zweryfikowaniu danych osobowych pacjenta odnotowujemy w dokumentacji medycznej.

Wizyta osobista a teleporada – jaką formę wybrać?

W rozporządzeniu zostało opisane, kiedy wizyta musi odbyć się w formie bezpośredniej:

w przypadku, gdy pacjent albo jego opiekun ustawowy nie wyraził zgody na realizację świadczenia w formie teleporady, z wyłączeniem świadczeń związanych z wystawieniem recepty i zlecenia na zaopatrzenie medyczne stanowiące kontynuację leczenia oraz związanych z wydaniem zaświadczenia,
podczas pierwszej wizyty realizowanej przez lekarza w danym POZ-ecie,
w związku z chorobą przewlekłą, w przebiegu której doszło do pogorszenia lub zmiany objawów,
w związku z podejrzeniem choroby nowotworowej,
w przypadku pacjentów do 6. roku życia, poza poradami kontrolnymi w trakcie leczenia, ustalonymi w wyniku osobistego badania pacjenta, których udzielenie jest możliwe bez badania fizykalnego.

Lekarz w trakcie rozmowy z pacjentem podejmuje decyzję, czy forma teleporady jest dostateczna w przypadku zgłaszanego problemu, czy powinna jednak zostać zamieniona na wizytę osobistą.

Teleporada a ZUS.

Podczas teleporady mamy możliwość wystawienia zwolnienia lekarskiego. Lekarz musi uwzględnić to, że działa bez sposobności wykonania badania przedmiotowego, dlatego przeprowadzony wywiad musi być bardziej wnikliwy. Zwolnienia wystawione w ten sposób podlegają standardowej kontroli przez ZUS.

Kiedy odmówić teleporady?

Konsultacja zdalna stanowi często większe wyzwanie dla lekarza POZ, niż tradycyjna wizyta pacjenta w przychodni, kiedy samo pierwsze wrażenie i sposób wejścia do gabinetu dostarczają sporo informacji o jego stanie ogólnym.

Istnieje szereg sytuacji, w których teleporada nie jest odpowiednią formą konsultacji medycznej. Oto kilka przykładów, kiedy lekarz może odmówić przeprowadzenia teleporady:

W przypadku, gdy pacjent wymaga badania fizycznego i/lub wykonania badań diagnostycznych, które nie są możliwe do przeprowadzenia zdalnie.
Jeżeli pacjent ma poważne objawy, takie jak problemy z oddychaniem, duszność, bóle w klatce piersiowej, problemy z mową lub widzeniem, które wymagają natychmiastowej pomocy medycznej.
W sytuacji, gdy pacjent jest dzieckiem lub osobą starszą, która wymaga opieki innej osoby.
Jeśli lekarz nie jest w stanie zapewnić odpowiedniego poziomu opieki medycznej przez telefon lub wideo, np. gdy pacjent wymaga przepisania recepty na leki przeciwbólowe lub przeprowadzenia długotrwałej terapii.

W takich sytuacjach lekarz może zalecić osobiste spotkanie z pacjentem lub skierować go na wizytę do innego specjalisty. Dodatkowo dolegliwości takie jak ból brzucha, dysfunkcje neurologiczne czy zaburzenia świadomości powinny skłonić nas do tego, aby nie poprzestawać na zdalnej konsultacji.

Warto pamiętać, że teleporada jest opcją, która może być wykorzystana w niektórych przypadkach, ale nie zawsze jest odpowiednią formą porady medycznej.

Źródła: