Dotychczas zdrowy, 26-letni mężczyzna zgłosił się do POZ z powodu duszności, okresowego kołatania serca oraz kłucia w okolicy klatki piersiowej podczas kaszlu. Dolegliwości rozpoczęły się nagle ok. tydzień temu, bez urazu i współistniejących cech infekcji. Pacjent udał się na SOR niezwłocznie po wystąpieniu objawów. Z relacji pacjenta (brak karty informacyjnej) w szpitalu wykluczono COVID-19, rozpoznano ostre zakażenie dróg oddechowych i włączono antybiotyk z probiotykiem bez uzyskania poprawy objawów klinicznych.
W badaniu przedmiotowym pacjent wydolny krążeniowo-oddechowo — Sat 97%, HR 105 uderzeń/min, CT 135/80 mmHg. Nad lewym płucem szmer pęcherzykowy nieobecny, wypuk bębenkowy. W EKG: QTc wydłużone (460 ms), zredukowany załamek R w odprowadzeniu I oraz załamek Q przegrodowy w aVL. Poza tym w badaniu przedmiotowym bez odchyleń.
Wysunięto podejrzenie odmy opłucnowej samoistnej oraz skierowano pacjenta do oddziału chirurgii klatki piersiowej w trybie pilnym — rodzina zapewniła o możliwości natychmiastowego transportu mężczyzny do szpitala oddalonego o 10-15 minut od przychodni.
Podczas hospitalizacji pacjentowi założono dren do lewej jamy opłucnej z uzyskaniem całkowitego rozprężenia płuca lewego. Karta informacyjna zawierała następujące zalecenia:
● zakaz pracy fizycznej przez okres 3 miesięcy,
● wizyta kontrolna w poradni chirurgii klatki piersiowej.
Jak powstaje samoistna odma opłucnowa?
Samoistna odma opłucnowa pojawia się w wyniku pęknięcia pęcherza rozedmowego lub pęcherzyków płucnych położonych podopłucnowo. Pierwotna odma występuje u osób dotychczas zdrowych, bez objawów chorób płuc (jak w opisanym przypadku), wtórna — w przebiegu schorzeń układu oddechowego.
Jak się objawia samoistna odma opłucnowa?
Ból w klatce piersiowej o charakterze opłucnowym (większe natężenie bólu przy ruchach, mniejsze podczas leżenia na bolącej stronie), duszność i kaszel to najczęstsze objawy odmy opłucnowej. Część pacjentów jest jednak bezobjawowa oraz co istotne — w odmie o niewielkich rozmiarach w badaniu przedmiotowym można nie stwierdzić żadnych odchyleń!
Czy każda odma opłucnowa samoistna wymaga hospitalizacji i drenażu jamy opłucnej?
Nie — u pacjenta z odmą pierwotną skąpoobjawową podstawowym postępowaniem jest obserwacja chorego z włączeniem leczenia spoczynkowego i tlenoterapii. Jeśli lekarz SOR/IP nie stwierdzi progresji odmy (w kontrolnym badaniu RTG klatki piersiowej wykonanym po 3-6 h obserwacji), to może zalecić leczenie w trybie ambulatoryjnym. Pacjent musi być jednak świadomy, iż w przypadku nasilenia objawów zobowiązany jest do niezwłocznego zgłoszenia się do szpitala lub wezwania ZRM.
O czym warto poinformować pacjenta po przebytym epizodzie odmy opłucnowej?
- Należy rzucić palenie papierosów i innych wyrobów tytoniowych — palenie zwiększa ryzyko nawrotu odmy.
- Stopniowy powrót do wysiłku fizycznego jest możliwy po upływie min. 2 tygodni od leczenia. Sporty kontaktowe, ekstremalne oraz związane z podnoszeniem ciężarów wymagają dłuższej przerwy.
- Przez okres 6 tygodni od epizodu odmy nie należy podróżować samolotem.
- Przebycie odmy opłucnowej stanowi trwałe przeciwwskazanie do nurkowania (jeśli nie wykonano pleurektomii).
Źródła: