Do przychodni zgłosiła się 35-letnia kobieta, która od niedawna przestała tolerować czerwone wino — po wypiciu 1-2 lampek ma migrenę, ból brzucha i nudności. Objawom tym towarzyszy zaczerwienienie policzków. Pacjentka nie choruje przewlekle i nie przyjmuje leków na stałe. W czasie wizyty nie odczuwała żadnych dolegliwości, a w badaniu przedmiotowym nie stwierdzono odchyleń.
W oparciu o powyższe objawy zostało wysunięte podejrzenie nietolerancji histaminy. Pacjentka wyszła z gabinetu z zaleceniem prowadzenia dziennika posiłków i spożytych napojów celem zaobserwowania zależności między dietą, a występowaniem objawów. Została również poinformowana o możliwości odpłatnego oznaczenia aktywności diaminooksydazy (DAO) we krwi.
Co to jest diaminooksydaza?
Diaminooksydaza to enzym produkowany w aż 90% przez enterocyty i wydzielany do światła jelita cienkiego. Jego prawidłowa aktywność zapewnia całkowity rozkład dostarczanej z pożywieniem histaminy. Najczęstszą przyczyną nietolerancji histaminy jest niedobór DAO. Okresowo występujące objawy nasuwają podejrzenie spożywania inhibitorów DAO (np. wina), stałe — niedoboru uwarunkowanego genetycznie.
Co wywołuje i jakie są objawy niedoboru DAO?
Dolegliwości wynikające z nietolerancji histaminy można również zaobserwować po posiłkach bogatych w histydynę (nie histaminę!). Sytuacja taka ma miejsce w dysbiozie, gdyż rozrost bakterii prowadzi do zwiększonej produkcji histaminy z histydyny.
Istnieją produkty stymulujące uwalnianie histaminy w żołądku i jelicie cienkim (np. czekolada, kakao, truskawki, orzechy, skorupiaki, białko jaja) — żywność ta wywołuje objawy nietolerancji mimo stosunkowo niskiej zawartości histaminy.
Do najczęstszych objawów niedoboru DAO zalicza się:
- ból głowy, migrenę,
- zaczerwienienie skóry,
- świąd, pokrzywkę, wysypkę,
- bóle brzucha, wzdęcia, nudności, skurcze jelit,
- duszność,
- kołatanie serca,
- wodnisty katar.
Diagnostyka i postępowanie z pacjentem z niedoborem diaminooksydazy
Ze względu na podobieństwo dolegliwości, u pacjenta z min. 2 objawami nietolerancji histaminy warto wykonać testy skórne celem wykluczenia alergii. Skierowanie do Poradni Alergologicznej powinno zawierać informację o wysuniętym podejrzeniu wraz z prośbą o ocenę bąbla pohistaminowego po 50 minutach od wykonania kontroli dodatniej.
Podstawą rozpoznania jest obniżona aktywność DAO we krwi, tj. aktywność wynosząca mniej niż 3 jednostek/ml (wynik między 3 a 10 nie jest jednoznaczny). Koszt badania wynosi ok. 200 zł.
Pacjent z potwierdzonym niedoborem DAO powinien unikać żywności wysokoprzetworzonej oraz pokarmów, których nie toleruje. Na rynku dostępny jest również suplement diety zawierający diaminooksydazę.
Źródła: